Khô miệng là tình trạng khá phổ biến, nhiều người thường xem nhẹ nhưng thực tế đây có thể là dấu hiệu cảnh báo bất thường trong cơ thể và sức khỏe răng miệng. Nếu để kéo dài, khô miệng không chỉ gây khó chịu trong sinh hoạt mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh lý nguy hiểm. Bài viết dưới đây, Nha khoa Quốc tế Mạo Khê sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, ảnh hưởng và cách xử lý hiệu quả.
1. Khô miệng là gì?
Khô miệng (tên y khoa là Xerostomia) là tình trạng khoang miệng không tiết đủ nước bọt để giữ ẩm và cân bằng môi trường trong miệng. Bình thường, nước bọt không chỉ giúp làm ướt khoang miệng, mà còn hỗ trợ tiêu hóa bước đầu, hạn chế sự phát triển của vi khuẩn, trung hòa axit và bảo vệ men răng. Khi lượng nước bọt tiết ra giảm sút, miệng rơi vào trạng thái khô rát, gây khó chịu trong ăn uống, giao tiếp và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Khô miệng có thể xảy ra ở bất kỳ lứa tuổi nào, tuy nhiên thường gặp hơn ở:
-
Người cao tuổi (do tuyến nước bọt hoạt động kém hơn).
-
Phụ nữ mang thai hoặc sau sinh (do thay đổi nội tiết tố).
-
Người thường xuyên phải sử dụng thuốc điều trị lâu dài.
Biểu hiện điển hình của chứng khô miệng bao gồm: cảm giác miệng khô rát, dính, lưỡi rát hoặc nứt nẻ, khó nói chuyện lâu, khó nuốt thức ăn khô, thậm chí cảm giác vị giác bị thay đổi.
Ngoài ra, khô miệng cũng có nhiều dạng khác nhau:
-
Khô miệng khi ngủ: Tình trạng khô rát thường rõ rệt hơn vào buổi sáng sau khi tỉnh dậy. Nguyên nhân thường do thói quen thở bằng miệng trong khi ngủ hoặc mắc các bệnh lý hô hấp.
-
Khô miệng rát lưỡi: Người bệnh luôn cảm thấy nóng rát ở đầu lưỡi hoặc toàn bộ lưỡi, kèm cảm giác khó chịu kéo dài, dù đã uống nhiều nước hay ăn nhiều thực phẩm mát.
-
Khô miệng ở phụ nữ mang thai: Trong giai đoạn thai kỳ, hormone thay đổi làm tuyến nước bọt hoạt động kém, kết hợp tình trạng mất nước do nghén hoặc tiểu nhiều lần, khiến miệng luôn trong tình trạng khô ráp.
-
Khô miệng mãn tính: Đây là tình trạng kéo dài nhiều tuần hoặc nhiều tháng, thường do bệnh lý hoặc tác dụng phụ của thuốc, cần được thăm khám để tìm nguyên nhân và điều trị sớm.
Như vậy, khô miệng không chỉ đơn thuần là cảm giác thiếu nước trong miệng, mà còn là dấu hiệu cảnh báo sức khỏe răng miệng cũng như các vấn đề tiềm ẩn trong cơ thể.
2. Nguyên nhân gây khô miệng
Có rất nhiều yếu tố dẫn đến khô miệng, từ thói quen sinh hoạt đến bệnh lý hoặc tác dụng phụ của thuốc. Những nguyên nhân phổ biến nhất bao gồm:
2.1. Mất nước
Cơ thể chúng ta cần được cung cấp đủ nước để duy trì hoạt động bình thường, trong đó có quá trình tiết nước bọt. Khi cơ thể bị mất nước (do vận động quá sức, sốt cao, tiêu chảy, đổ mồ hôi nhiều hoặc đơn giản là uống ít nước), tuyến nước bọt sẽ không có đủ “nguyên liệu” để sản xuất dịch, dẫn đến khô miệng.
2.2. Chế độ ăn uống thiếu cân bằng
Một khẩu phần ăn quá nhiều đường, tinh bột, đồ chiên rán, cay nóng nhưng lại thiếu rau xanh, hoa quả tươi sẽ khiến tuyến nước bọt hoạt động kém. Ngoài ra, thói quen uống nhiều cà phê, rượu, bia, nước ngọt có gas cũng làm cơ thể mất nước, gây khô miệng thường xuyên.
2.3. Bệnh lý hô hấp
Các bệnh như viêm xoang, viêm họng, viêm phổi, viêm amidan khiến việc hít thở bằng mũi khó khăn. Người bệnh buộc phải thở bằng miệng, làm luồng không khí đi qua khoang miệng liên tục, gây khô rát, nứt nẻ môi và họng. Nếu kéo dài, tình trạng này không chỉ gây khô miệng mà còn dễ làm hơi thở có mùi khó chịu.
2.4. Tác dụng phụ của thuốc
Rất nhiều loại thuốc điều trị có thể làm giảm tiết nước bọt, ví dụ:
-
Thuốc hạ huyết áp.
-
Thuốc kháng sinh dài ngày.
-
Thuốc chống trầm cảm, an thần.
-
Thuốc điều trị bệnh thần kinh hoặc rối loạn tâm lý.
Đây là nguyên nhân thường gặp ở người bệnh phải sử dụng thuốc lâu dài. Khi đó, tình trạng khô miệng có thể không tự hết nếu không điều chỉnh thuốc hoặc áp dụng biện pháp hỗ trợ.
2.5. Các nguyên nhân khác
-
Thói quen thở bằng miệng khi ngủ.
-
Hút thuốc lá, thuốc lào: chất nicotin và hóa chất trong khói thuốc làm khô niêm mạc miệng.
-
Thay đổi nội tiết tố ở phụ nữ (mang thai, tiền mãn kinh).
-
Xạ trị, hóa trị trong điều trị ung thư: làm hỏng tuyến nước bọt, khiến khô miệng kéo dài.
3. Ảnh hưởng nghiêm trọng của chứng khô miệng
Nhiều người thường nghĩ khô miệng chỉ là tình trạng nhỏ, tuy nhiên nếu không xử lý kịp thời có thể dẫn đến những hệ lụy:
-
Ảnh hưởng tâm lý: Cảm giác khô rát, khó chịu khiến người bệnh ngại giao tiếp, giảm sự tự tin.
-
Khó khăn trong ăn uống: Thức ăn không được làm mềm, việc nhai và nuốt trở nên khó khăn, lâu dần có thể ảnh hưởng đến tiêu hóa và sức khỏe toàn thân.
-
Nguy cơ bệnh răng miệng: Nước bọt có vai trò bảo vệ răng nhờ khả năng trung hòa axit và ức chế vi khuẩn. Khi thiếu nước bọt, răng dễ bị sâu, viêm nướu, hôi miệng và nhiều bệnh lý khác.
4. Cách khắc phục khô miệng hiệu quả
Để giảm tình trạng khô miệng, bạn có thể áp dụng những biện pháp sau:
-
Uống đủ nước mỗi ngày, hạn chế chất kích thích như rượu, bia, cà phê.
-
Ăn uống cân bằng: tăng cường rau xanh, trái cây tươi để bổ sung vitamin và khoáng chất.
-
Giữ gìn vệ sinh răng miệng sạch sẽ, khám nha khoa định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề răng miệng.
-
Nếu khô miệng do tác dụng phụ của thuốc, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được điều chỉnh phù hợp.
-
Trong trường hợp khô miệng kéo dài, tốt nhất nên đến phòng khám nha khoa để được thăm khám, chẩn đoán nguyên nhân chính xác và có phác đồ điều trị chuyên sâu.
5. Thăm khám khô miệng tại Nha khoa Quốc tế Mạo Khê
Tại Nha khoa Quốc tế Mạo Khê, đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm sẽ trực tiếp thăm khám, kết hợp chụp phim, kiểm tra tổng quát để tìm ra nguyên nhân gây khô miệng. Từ đó, khách hàng sẽ được tư vấn giải pháp điều trị phù hợp và hiệu quả, giúp cải thiện tình trạng khô rát, bảo vệ sức khỏe răng miệng lâu dài.
Nếu bạn đang gặp tình trạng khô miệng thường xuyên, đừng chủ quan. Hãy liên hệ ngay với Nha khoa Quốc tế Mạo Khê để được thăm khám và tư vấn kịp thời.
